Metis’ten yeni kitap: Feminist Eleştiri

“Derlemelerde pek sık rastlamadığımız bir nitelik: Her yazı başka bir yerden, başka bir hikâye anlatıyor ama bütün yazılar aynı gövdeye bağlanıyor: Feminist bilgi, konumlu bilgidir.”

Demet Gülçiçek ve Emine Erdoğan tarafından derlenen “Feminist Eleştiri – Arayışlar ve Müzakereler” kitabı Metis Kitap etiketiyle okurla buluştu.

Türkiye’de feminist eleştiri ne tür bir iş yapar? Kendini nasıl eleştirir?

Derlemeyi hazırlarken bu sorulardan yola çıktıklarını söyleyen Demet Gülçiçek ve Emine Erdoğan, niyetlerinin bir reçete sunmak olmadığını, amaçlarının feminist eleştirinin ortaya koydukları üzerine feminist özenle konuşmayı teşvik etmek olduğunu belirtiyorlar.

Kitabın sunuş yazısını yazan Aksu Bora şöyle diyor:

“Feminist Eleştiri, Donna Haraway’in sözünü, ‘feminist nesnellik, basitçe, konumlu bilgiler demektir’i merkezine alarak bilginin konumluluğuna ilişkin farklı düzeylerde ama ortak bir tartışma yürütüyor. Derlemelerde pek sık rastlamadığımız bir nitelik: Her yazı başka bir yerden, başka bir hikâye anlatıyor ama bütün yazılar aynı gövdeye bağlanıyor: Feminist bilgi, konumlu bilgidir.

“‘Eleştiri’ kelimesinin düşündürdüğü negatif etkinlikten çok, kitaptaki yazılar eleştiriyi üretken bir faaliyet olarak kuruyorlar. Konumluluğun ve bilmenin anlamını, feminizmin nasıl ‘çalıştığını’ –ki bence bu feminizmin öznesi probleminden çok daha ilginç ufuklar açar– gösteriyorlar. Tam zamanında.”

Kitaba katkı sunanlar: Aksu Bora, Atilla Barutçu, Clare Hemmings, Deniz Gündoğan İbrişim, Ezgi Burgan, Feyza Akınerdem, Gülhan Balsoy, Kimberlé Williams Crenshaw, Leslie McCall, Özlem Güçlü, Sara Ahmed, Sumi Cho.

Kitaptan tadımlık

“Bilme yolunda ilerleme”, tuhaf bir ifade değil mi? Öğrenme de diyebilirdim pekâlâ. Öğrenmenin bir süreç olduğunu hatırlatmak istedim. Bir süreçtir ve bir “yer”le ilgilidir öğrenme. Yol metaforunun işaret ettiği gibi. Metaforun kışkırtıcılığına kapılıp biraz daha ilerleyelim mi? Bahse konu yol, video oyunlarındaki türden, kahramanın ilerlerken sağdan soldan bir şeyler toplayıp bohçasına attığı, bunlarla birtakım kapıları açtığı, birtakım engelleri aştığı türden bir yol mudur?

Bazen. Akademik bir dergide süper etkili bir makale yazdığınızda, böyle bir yolculuk yapmış olabilirsiniz – sizin makaleniz de, sizden sonra buradan geçeceklerin bohçalarına atacakları bir şeydir, ne kadar çok bohça, o kadar çok etki faktörü! Bazen de sizden önce geçenlerin bıraktıkları ekmek kırıntılarını toplayarak ilerlersiniz, varacağınız yerle ilgili belli belirsiz bir fikriniz vardır, o kırıntıları bırakanların nereye varmış olduklarından emin değilsinizdir, işin içine kuşlar ve karıncalar girmiş olabilir, tamamen kaybolabilirsiniz. Onların izini sürmenizin sebebi, sizi yola düşüren soruya benzer sorularının olduğunu bilmenizdir.

Oyunun içinde kalmak zordur çünkü zaten ana yoldan sapmışsınızdır çoktan, kırıntıların peşinde. Oyun artık dünyanın içindedir. Feminist eleştirinin başladığı yer, burasıdır bence: dünyayı feministçe öğrenmek.

Künye

Feminist Eleştiri
Arayışlar ve Müzakereler
Hazırlayanlar: Demet Gülçiçek, Emine Erdoğan
Yayıma Hazırlayan: Müge Gürsoy Sökmen
Kasım 2022
Metis Kitap

(bianet – TY)