Published on Ocak 18th, 2023

İklim krizi onları da vurdu: Ayılar kış uykusuna yatamıyor

Bartın’da mevsim normallerinin üzerinde seyreden sıcaklıklar yüzünden ayılar gibi arılar da “kış uykusu” olarak bilinen kış salkımına giremedi.

Hava sıcaklıklarının mevsim normalleri üzerinde seyretmesi ve beklenen kar yağışının gerçekleşmemesi hayvanları da etkiledi. Normal koşullarda kış aylarında başlayıp beş-yedi ay boyunca kış uykusuna yatan ayılar, Türkiye’nin bazı kentlerinde kış uykusunda olmadıkları dönemdeki gibi görülmeye başlandı.

Bu kentlerden biri Bartın. Bartın Üniversitesi Orman Fakültesi’nin “Yaban Hayatının Fotokapanla Belirlenmesi” projesi kapsamında, hava sıcaklıklarının mevsim normallerinin üzerinde seyretmesi nedeniyle bozayıların kış uykusuna geçemediği kaydedildi.

Anadolu Ajansı’na konuşan Orman Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Nuri Kaan Özkazanç, 2013’ten bu yana fotokapanla yaban hayatı izleme çalışmaları yaptıklarını söyledi. Bu yıl, bozayıların gerekenden daha fazla ormanda dolaştığını gördüklerini anlatan Ökazanç, bunun sebebinin değişen iklim şartları ve küresel ısıtmaya bağlı olarak ılıman hava olduğunu düşündüklerini belirtti.

Köylülere uyarı

Özkazanç, üretim yapan orman köylüleri ile mantar toplamaya gidenlerin bozayılarla karşılaşma riskinin de yüksek olduğunu dile getirerek, köylüleri bu tür karşılaşamalarda neler yapmaları gerektiğine dair uyardı:

“Vatandaşlarımız ormana gittiklerinde bozayılarla karşılaşma riskini bilmeleri gerekiyor. Herhangi bir karşılaşma anında mümkün olduğu kadar sakin şekilde geri çekilmelerinde fayda olduğunu düşünüyoruz. Bir de kişi ormanda tehlikeyi hissedebiliyorsa mümkün olduğunca fazla gürültü çıkarıp, civardaki bozayıları rahatsız etmesi, onlarla karşılaşmalarını engelleyecektir.”

Bozayıların kış uykusundan uyanma döneminde aç oldukları daha saldırgan olabildiklerine değinen Özkazanç, “Ama şu unutulmamalı, hiçbir yaban hayvanı sebep yokken insana saldırmaz. Özellikle bozayı, kurt gibi yırtıcı hayvanların mümkün olduğu kadar yavrulu dönemlerinde uzak durmak can güvenliği açısından önemli,” dedi.

→ Soğuk kışlara girmeden önce, yazın sonlarına doğru ayılar “hiperfaji” denen bir faza girerler ve aşırı fazla beslenirler. Yazın ve güzün bir kısmını kapsayan iki-dört aylık bu dönemde her gün 1 kilo alabilecek kadar fazla besin tüketirler! Sonrasında ise beş-yedi ay boyunca kış uykusuna yatarlar. Bu süreçte, vücutlarına depoladıkları kalorileri yakarlar ve neredeyse hiç hareket etmezler. Bu süreçte günde 8000 kalori civarında harcarlar.