Engelli Hakları

Published on Eylül 9th, 2022

0

HDP Engelli Komisyonu: Herkes için erişebilir okullar inşa edilmeli

Engelli öğrencilerin sistematik bir ayrımcılığa maruz kaldığını dile getiren HDP Engelliler Komisyonu üyesi Hüseyin Kaçmaz,“‘Herkes için erişilebilir okullar’ inşa edilmelidir” dedi.

Halkların Demokratik Partisi (HDP) Engelliler Komisyonu Eşsözcüsü Hatice Betül Çelebi ve komisyon üyesi milletvekili Hüseyin Kaçmaz, yeni eğitim ve öğretim yılında engelli öğrencilerin sorunlarına ilişkin parti genel merkezinde basın toplantısı düzenledi.

Toplantıda ilk olarak Engelliler Komisyonu üyesi ve Şırnak Milletvekili Hüseyin Kaçmaz konuştu. Önümüzdeki hafta Türkiye genelinde okulların açılacağına dikkat çeken Kaçmaz, “Fakat engellilerin eğitim hizmetlerine erişimi konusunda hem genel kamuoyunun hem de kamu kurum ve kuruluşlarının dikkatlerine sunulması gereken çok temel hususlar yeterince tartışılmamaktadır. Bu durum engellilere yönelik ayrımcı dil ve söylemlerden bağımsız olmadığı gibi iktidarların engelli karşıtı ‘sağlamcı politikalarında’ da bağımsız değildir” dedi.

“ETKİN KATILIM GÜÇLENDİRİLMELİ”

Türkiye’de engellilerin Birleşmiş Milletler Engelli Hakları Sözleşmesinin 24’üncü maddesinden ve Anayasanın 10. ve 42. maddesinden kaynaklanan “Eğitim Hakları” henüz tam anlamıyla yaşama geçirilmediğini dile getiren Kaçmaz, “İnsan potansiyelinin, onur ve değer duygusunun tam gelişimi ve insan haklarına, temel özgürlükler, insan çeşitliliğine saygı duyulmasının güçlendirilmesi gerekmektedir. Yine engellilerin; kişiliklerinin, yeteneklerinin, yaratıcılıklarının, zihinsel ve fiziksel becerilerinin ve dahi potansiyellerinin gelişiminin sağlanması, engellilerin özgür bir topluma etkin bir şekilde katılımlarının güçlendirilmesi amacıyla eğitim hakkının tanınması ve yaşama geçirilmesi gereklidir” ifadelerini kullandı.

ENGELLİLER İÇİN BÜTÇE

Türkiye’de işitme, görme, zihinsel, ortopedik ve norö-tipik engellilerin eğitim hakkı ihlalleri sistematik bir şekilde yaşandığının altını çizen Kaçmaz, özetle şunları söyledi:

“Kamu kurum ve kuruluşları engellilerin eğitim hakkını tanımakta eksiklik içindedir. Eğitim hakkının fırsat eşitliği temelinde ve ayrımcılık yapılmaksızın sağlanması için eğitim sisteminin bütünleştirici bir şekilde her düzeyde engellileri kapsaması gerektirmektedir.

Türkiye nüfusunun yüzde 8 ila 10’unu oluşturan engelli yurttaşlara sunulan kamu hizmetleri için bütçeden ayrılan pay sadece ve sadece yüzde 1,6’dır. Bu durum iktidarın engelliler konusundaki politikasızlığını göstermektedir.

Millî Eğitim Bakanlığı ve bağlı okulların bütçesi içerisinde engellilerin eğitimi için yeterli düzeyde bir bütçe, kadro, müfredat düzenlemesi yapılmamıştır. Bu durum diğer ilgili kamu kurumlarında da benzerdir.

Eğitim hakkı da dahil engellilerin tüm haklarının ilk şartı olan erişilebilirlik meselesi AKP iktidarları döneminde sürekli ertelenmiştir. 2005 yılında çıkarılan ilgili yasaya rağmen gelinen aşamada ‘evden okula erişimin yolu, geçidi, servisi, kaldırımı, aracı, vb.’ elzem ihtiyaçlar görmezden gelinmiş ve halen giderilmemiştir.

ERİŞEBİLİR OKULLAR İNŞA EDİLMELİ

AKP iktidarı erişilebilirliği erteleyerek; engellilerin eğitim hakkı dahil tüm haklarını ertelemiştir. İktidar engelliler ve ailelerini bir izolasyona tabi tutmaktadır. Okulların merdivenleri, lavaboları, sınıfları, tahtaları, asansörleri, kantinleri, bahçe ve spor alanları engellilerin erişimi için uyumlu değildir. Bu nedenle daha fazla vakit kaybetmeden, kapsamlı ve hızlı bir politika ile ‘Herkes için erişilebilir okullar’ inşa edilmelidir.

OKULLARIN SADECE YÜZDE 2,4’Ü ÖZEL EĞİTİM KURUMU

Milli Eğitim Bakanlığının bir milyonu aşkın personeli içerisinde ‘Özel Eğitim Kadrosu’ oranı sembolik düzeyde olup toplam öğretmenlerin sadece yüzde 1,4’ü bu kapsamdadır. Söz konusu personelin de ‘engelli hakları farkındalığı’ ve ‘hak temelli bir yaklaşım’ içinde olup olmadığı da tartışmaya açıktır.  Okulların sadece yüzde 2,4’ü ‘özel eğitim kurumu’ olup, dersliklerde ise bu oran yüzde 1,4’tür. Okul öncesi eğitimde derslik, öğrenci ve öğretmenlerin ‘özel eğitim oranı’ kamuoyuna açıklanmamakta ve adeta gizlenmektedir.

SİSTEMATİK AYRIMCILIĞA MARUZ KALIYORLAR

İlkokul, ortaokul ve ilköğretim düzeyindeki öğrenciler içerisinde ‘özel eğitim’ kapsamındakilerin oranı yüzde 0,3 olup bu oran erkek öğrencilerde yüzde 0,4, kız öğrencilerde ise yüzde 0,2’dir. Yani bin öğrenciden sadece 3’ü özel eğitim kapsamındadır. Tüm zorluklara rağmen eğitim ortamlarına erişen engelli öğrencilerin çok büyük çoğunluğu ‘kaynaştırma eğitimi’ kapsamında eğitim almaktadır. Kaynaştırma eğitimi için gerekli sınıf mevcudu, kadrosu ve farkındalık sağlanmadığı için engelli öğrenciler sistematik bir ayrımcılığa maruz kalmaktadırlar.

ANADİLİNDE EĞİTİM SAĞLANMALI

Çoğu ithal olan ve bu nedenle erişimi zor, pahalı ve zahmetli olan yardımcı teknolojilere, tıbbi medikal araçlara, engelliler için günlük yaşamda zorunlu sarf malzemelerine erişimde engelliler güçlük yaşamaktadır.  Tüm engellilerin eğitimi için nitelikli, anadilinde, erişilebilir, yaşadıkları çevre ile bütünleştirici, kaliteli ve parasız eğitim imkanları sağlanmalıdır.

“ÇOCUKLARIN BAKIŞLARINI UNUTMAYACAKLAR”

Açıklamada konuşan Engelliler Komisyonu Eşsözcüsü Hatice Betül Çelebi ise, haftaya açılacak okulların çocuklar ve ebeveynleri için unutulmaz anılarla dolacağını ve bunun hayatlarına yansıyacağını ifade ederek, “Ama Milyonlarca aile engelli çocuk ve ebeveynleri için bu anlar yine unutulmayacak. Okullara erişemedikleri, alınmadıkları ‘biz böyle çocukları almıyoruz’ diyen müdürler, veliler ve onlara zorbalık uygulayan toplumun engelli kültürünü körpecik zihinlerine empoze eden çocukların bakışlarını unutmayacaklar” dedi.

NEDEN ÇOCUKLAR EBEVEYNLERİN SIRTINDA?

Betül Çelebi şöyle devam etti:

“Şimdi zaman zaman haberlerde görüyoruz, muhtemel bu eğitim döneminde de göreceğiz, çocuğunu sırtlamış bir ebeveyn ya da sınava yetişemeyen bir genci sırtlamış kahraman insanlar. İşte bizim engelli kültürümüz bu. Bizim engelli kültürümüz engelliliği muhtaç aciz ve yük gören bir engelli kültürü. Oysa ki bu manzaralarda bizim sorgulamamız gereken orada kahramanlık destanları yapmak değil. İyilik ve dayanışma elbette olmalı. Ama bizim burada yapmamız gereken sorgulama neden o çocukların ebeveynlerin ya da başka insanların sırtlarında olduğudur. Neden o insanların toplumda yaşama ve erişilebilir haklarının olmadığı neden bu hayatın ertelendiği neden bu insanların yaşamlarının yarım kalan hikayeler olarak kalmasına göz yumulduğu.

HANGİ HAKLA ALMIYORSUNUZ?

Diğer grup nöro çeşitli gruplar. Özellikle burada çok büyük farklı sıkıntılar var. Down sendromu otistikler ve birçok genç ve çocuk. Burada da çok farklı sıkıntılar yaşıyoruz. Özellikle kaynaştırma eğitimi adı altında yapılan eğitimler ve yasal olan haklar müdürlerin öğretmenlerin ve ebeveynlerin insafına kalmış durumda. Aileler kreşlerden itibaren okul okul dolaşıyorlar. Her okuldan aldıkları cevap biz böyle çocukları almıyoruz. Hangi hakla almıyorsunuz? Bunu soran bir mekanizma olmadığı zaman çocukları almıyorlar.

EĞİTİM HAKKI GASBI

Özellikle otistik çocukların kendi öznel koşulları da göz önüne bulunduğunda bu raporların alınması da onlar için bir işkence. Raporları aldıktan sonra verilen ödemeler, özellikle bu çocuklar için aslında otizmin tam anlamıyla bir tıbbi model olarak hastalık olarak tanımlandığı ve eğitimin de tedavi yöntemi olarak sunulduğu bu kültür içinde bu çocuklarımız sadece ve sadece ayda 12 saat destek alıyorlar. Bu kritik dönemlerinde, desteklerin hayat önem yaşadığı dönemde verilen ödemeler, haftalık gideri dahi karşılayamayacak komik düzeylerde kalıyor bugün otistik bir çocuğun hak ettiği desteği alabilmesi 15-20 bin, bazı özel merkezlerde çok daha yüksek rakamlara çıkıyor. Eğitim engelliler için günümüzde tam anlamıyla bir hak gaspı.

DUR DEMEYE DEVAM EDECEĞİZ

Biz bu noktada hedefi HDP, olarak özellikle tam da şu günlerde milyonlarca engelli çocuğun, gencin ve ailesinin ruhuna çöken hayal kırıklığının ve yalnızlıkların hissedildiği kalp. Onların gözündeki hüznü gören göz, eşit yurttaş olarak en doğal haklarının gaspına karşı dur diyen söz olmaya devam edeceğiz.”

(Evrensel)

Tags: ,


About the Author



Comments are closed.

Back to Top ↑