AİHM’den Barış Akademisyenleri için ihlal kararı

AİHM, Barış Akademisyenleri Telek, Şar ve Kıvılcım’ın başvurusunda, özel hayata saygı ve eğitim hakkının ihlal edildiğine ve manevi tazminata hükmetti.

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), Barış Akademisyenleri Alphan Telek, Edgar Şar ve Zeynep Kıvılcım’ın pasaportlarının iptaline dair başvurularıyla ilgili kararını bugün açıkladı.

Mahkeme, akademisyenlerin, özel hayata saygı ve eğitim hakkının ihlal edildiğine, OHAL KHK’larının kanun niteliğini taşımadığına karar verdi.

AİHM ayrıca, Telek ve Şar’a 12 biner Euro, Kıvılcım’a da 10 bin 750 Euro maddi ve manevi tazminat ödenmesine hükmetti.

“KHK’lar kanun niteliği taşımıyor”

Avukat Benan Molu da yaptığı açıklamada, “İHAM bugün Barış Akademisyenleri ile ilgili ilk ihlal kararını verdi. Yaptığımız başvurularda pasaportları iptal edilen akademisyenlerin özel hayata saygı ve eğitim hakkının ihlal edildiğine, 675 ve 686 s. OHAL KHK’lerinin kanun niteliğini taşımadığına karar verdi” dedi.

AİHM, kararında, akademisyen olan başvurucuların, yurtdışındaki akademik etkinlik ve çalışmalara katılmaları gerekliliğinin açık olduğunu, halihazırda da bu tür akademik çalışmalar içerisinde olduklarını ifade etti.

Dolayısıyla geçerli bir pasaportlarının olmayışının, profesyonel ve özel hayatlarını önemli ölçüde etkilediğini, bu hakların kullanımının engellendiğini belirtildi.

OHAL döneminde yasallık vurgusu

Kararda, başvurucuların, ihraç edildikleri KHK’larda, iddia edildiği üzere “terör örgütü bağlantılarına” dair detay verilmediği ifade edildi. Başvuru sırasında üçüne de bu iddiayla ilgili bir soruşturma açılmamıştı.

AİHM, OHAL döneminde dahi alınan yasal önlemlerin, yasallık ve etkili başvuru hakkına uygun olması gerektiğini altını çizdi: “Yerel mahkemeler, başvurucuların itirazını değerlendirirken, pasaportların iptaline dair gerekçe gösterme konusunda görevlerini yerine getirmemiştir.”

Ne olmuştu?

Alphan Telek, Edgar Şar ve Zeynep Kıvılcım, “Bu suça ortak olmayacağız” başlıklı bildirinin imzacıları, Barış Akademisyenleri.

15 Temmuz darbe girişiminin ardından ilan edilen Olağanüstü Hal (OHAL) çerçevesinde çıkarılan Kanun Hükmünde Kararnameler (KHK) ile birçok devlet memuru ihraç edilirken, pasaportları da iptal edildi.

Telek, Şar ve Kıvılcım da 675 ve 686 sayılı KHK’lar ile ihraç edilerek pasaportları iptal edilenler arasındaydı.

O dönem Telek ve Şar Yıldız Teknik Üniversitesinde araştırma görevlisiydi, Telek aynı zamanda Paris’teki Politika Çalışmaları Enstitüsü’ne araştırmacı olarak kabul edilmişti. Şar da Floransa’daki Avrupa Üniversitesi Enstitüsü’nde doktora dersine kabul edilmişti.

Doç. Dr. Zeynep Kıvılcım da İstanbul Üniversitesi’nden ihraç edilip pasaportu iptal edildiğinde, Almanya ziyaretindeydi. Akademik çalışmalarına orada devam etti.

Pasaportlarının iptaline ilişkin başvuruları reddedilince 11 Ağustos 2017’de AİHM’e başvuru yaptılar.

Başvurularında Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin (AİHS) 8. Maddesinde düzenlenen özel hayata saygı hakkının ihlal edildiğini savundular.

Telek ve Şar ayrıca, AİHS’in 2/1. maddesindeki eğitim hakkının da ihlal edildiğini belirtti. (Bianet)