AB, Polonya’nın para cezalarını ödemesi için bastırıyor

Avrupa Birliği (AB) yönetimi, Polonya’ya yargı bağımsızlığı konusunda AB Adalet Divanı kararına uymadığı için verilen ve birikerek yaklaşık 70 milyon euroyu çoktan geçen günlük 1 milyon euroluk para cezasını ödemesi için resmi uyarı yazısı gönderdi.

AB Komisyonu sözcülerinden Christian Wigand, Polonya’nın 3 Kasım 2021 ile 10 Ocak 2022 dönemini kapsayan kısım için kesilen yaklaşık 70 milyon euro para cezasını ödemesi talebiyle yazı yolladıklarını duyurdu.

Anadolu Ajansı’nın verdiği habere göre, Wigand ilk kez gönderdikleri bu uyarının ardından cezanın ödenmemesi halinde her ay uyarıyı tekrarlayacaklarını bildirdi.

Polonya’nın AB’nin yazısını aldıktan sonraki 45 gün içinde cezayı ödemesi gerekiyor.

Polonya hükümeti, yargıçlara yönelik disiplin mekanizması kurulduğu, bu yolla yargıçların “etki altında bırakılabileceği” ve yargının bağımsızlığına zarar verildiği suçlamalarıyla eleştiriliyordu.

AB Adalet Divanı, 14 Temmuz 2021’de Polonya’daki disiplin mekanizmasının kaldırılması yönünde karar aldı. AB mahkemesi, 27 Ekim’de de Polonya’ya bu kararı uygulamadığı gerekçesiyle günlük 1 milyon euroluk para cezası verilmesini kararlaştırdı. Cezanın 3 Kasım’dan itibaren birikmeye başladığı bildirildi.

Polonya hükümetinin 10 Ocak’ta AB Komisyonuna mektup göndererek disiplin mekanizmasını kaldırmayı düşündüklerini AB yönetimine ilettikleri ileri sürülmüştü. Polonya’nın bunun için yasa değişikliği gerektiği ve zamana ihtiyaç duyulduğu yönündeki görüşünü aktardığı belirtilmişti.

Bir para cezası daha var

AB’nin en yüksek mahkemesi Avrupa Adalet Divanı’nın, Polonya’ya verdiği bir başka para cezası daha bulunuyor. Mahkeme, eylülde Çekya sınırındaki Turow kömür madenini kapatmadığı gerekçesiyle Polonya aleyhine günlük 500 bin euroluk para cezası kesmişti.

Çekya’nın çevre kirliliği gerekçesiyle açtığı davada eylülde alınan kararın ardından Polonya’nın ödemesi gereken miktarın 50 milyon euroyu aştığı belirtiliyor.

AB Komisyonu, mahkeme kararının uygulanmasını ve Polonya’nın cezayı ödemesini istiyor. Komisyon, bugüne kadar Polonya’ya cezanın ödenmesi için birkaç kez uyarı gönderdi.

Polonya elektrik üretiminin yaklaşık yarısını kömürle sağlıyor. Turow maden yatağı da ülkenin en büyük kömür kaynakları arasında bulunuyor.

AB, Polonya’ya verilecek fonları aylardır onaylamıyor

AB ile Polonya arasında son dönemde yargı bağımsızlığı, hukukun üstünlüğü ve ulusal yasaların AB hukukunun üstünde olup olmadığı gibi konularda anlaşmazlıklar yaşanıyor.

Polonya’nın yargıçlara yönelik disiplin mekanizmasının dışında Polonya Anayasa Mahkemesi’nin “ulusal yasaların bazı alanlarda AB hukukundan önce geldiğine” yönelik kararı da başka bir tartışma konusu olmuştu. Polonya hükümeti kararı savunurken AB kurumları, AB yasalarının ulusal yasalardan üstün olduğunu belirtiyor.

AB Komisyonu, Kovid-19 salgınının ekonomik sonuçları ile mücadele amacıyla üye ülkeler için hazırlanan kurtarma fonu kapsamında Polonya’ya vereceği 23,9 milyar euroluk fonları henüz onaylamadı.

AB içindeki bazı ülkeler, Polonya ve AB ile benzer sorunlar yaşayan Macaristan’a Birliğin kurtarma fonundan verilecek payın “şartlılık mekanizması gereği” onaylanmamasını savunuyor.

AB Komisyonu yetkilileri, ödenmeyen para cezalarının Polonya’ya verilecek fonlardan kesilebileceğini belirtiyor.