Published on Nisan 29th, 2023

20 yılı aşkındır cezaevinde olan hasta tutuklular ‘nefessiz bırakılıyor’

İHD İstanbul Hapishane Komisyonu, engelli ve ağır hasta tutuklu Gülistan Abdo’nun, tedavisinin engellendiğine dikkat çekti. Hasta Mahpuslara Özgürlük İnisiyatifi ise, tiroid nedeniyle çoğu zaman nefes almakta zorlanan, çok sayıda hastalığı bulunan tutuklu Neslihan Çetin’in sağlık hakkının korunmasını talep etti.

İnsan Hakları Derneği (İHD) İstanbul Şubesi Hapishaneler Komisyonu, her hafta düzenledikleri F Oturması eyleminin 579’uncusunu dernek binası önünde gerçekleştirdi.

Çok sayıda tutuklu yakınının katıldığı eylemde, Gebze Kadın Cezaevi’nde tutulan hasta ve engelli tutuklu Gülistan Abdo’nun sağlık durumuna dikkat çekildi.

Halkların Demokratik Partisi (HDP) İstanbul Milletvekilli Züleyha Gülüm’ün de katıldığı “Tedavi haktır engellenemez” ve “Gülistan Abdo serbest bırakılsın” sloganlarının atıldığı açıklamada İHD üyesi Mukaddes Şamiloğlu konuştu.

‘Engeli ve zorlayıcı hastalıkları mevcut’

1994 yılında tutuklanan Abdo’nun ayağında bulunan yara tedavi edilmediği için sol bacağının kangren olduğunu, bu yüzden bacağının dizinden kesilip protez takıldığını belirten Şamiloğlu, Abdo’nun cezaevi koşullarında birçok hastalıkla mücadele ettiğini söyledi.

Şamiloğlu, “Bacağının protez olması ve proteze bağlı sağlık sorunlarının yanı sıra mide, böbrek hastalıkları, hipertansiyon ve rahim içindeki kitleye bağlı sağlık sorunları da yaşamakta, hapishane koşullarında günlük yaşamını dahi sürdürmekte zorlanmaktadır” dedi.

‘Ameliyat olması gerekiyor, sevki sağlanmıyor’

“Asker yok” gerekçesiyle hastaneye sevk edilmeyen Abdo’nun tedavisinin yapılmadığını aktaran Şamiloğlu, “Protez takılan bacağında meydana gelen yıpranma nedeniyle ameliyat olması gerektiği söylenen Gülistan Abdo, hapishane koşullarında bakımı sağlanamayacağı için ameliyat olmamaktadır” diye belirtti.

‘Dayanılmaz ağrılarım var, zorlanıyorum’

Abdo’nun İHD’ye gönderdiği mektup şöyle aktarıldı:

Sağlık sorunlarımla 28 yıldır uğraşıyorum ve bünyem artık kaldırmakta zorlanıyor. Cezaevine girdiğim ilk 3 yıl boyunca koltuk değnekleri kullandım. Ancak 1997 yılında protez taktırabildim. Cezaevi koşulları benim için çok zor. Mimari koşullar, mekân bir taraftan zorluyor, beslenme koşulları başka bir problem. Kemiklerimi güçlendirmem gerekiyor ama öte yandan kilo almamam gerekiyor. Bunun için özenli bir beslenme gerekiyor ama bunu yapamıyorum. Bundan da önemlisi protezimin sürekli değişmesi gerekiyor ve her defasında uygun protez yaptırmak, ona alışmak, protezlerde yaşanan sıkıntıları ilgililerle çözmek artık işkence gibi. Her protez değişiminde hem maddi olarak ederini karşılamakta sorun yaşıyorum hem de ruhsal olarak zorlanıyorum.

Uygun protezi sağlama ya da ona uyum sürecimde zorluklar çıkıyor, Bacağımın derisi inceldiği için yaralar oluyor ve ben bunlarla baş edemiyorum. Son muayenem yapıldığında bacağımın protezle buluşan bölümünde aşırı incelme, sivrilme olduğu tespit edildi. Sürekli ağrıya neden olduğu için dayanılması zor bir durum. Ameliyat öngörüldü. Ancak hekimin de söylediği gibi bu koşullarda bu ameliyat çok zor. Madden ve manen bu koşullarda ameliyat olmayı kaldıramam. Hastaneye gidiş gelişlerde dahi günlerce yerde kalıyorum. Kelepçe ve tek ayaklı o koşullara katlanmaktansa çoğu kez gitmiyorum, gidemiyorum. Bunun dışında mide rahatsızlığım, böbrek rahatsızlığım ve rahimde kist var. Her anlamda cezaevi koşulları beni zorluyor. Kendime bakamıyorum artık.

‘Sağlığı için gerekli malzemeler tedarik edilmiyor’

Hasta Mahpuslara Özgürlük İnisiyatifi ise, hasta tutukluların durumuna dikkat çekmek amacıyla gerçekleştirdikleri eylemlerinin 451’inci haftasında İHD Ankara Şubesi önünde bir araya geldi.

Açıklamaya Yeşiller ve Sol Gelecek Partisi (Yeşil Sol Parti) Ankara 1’inci bölge Milletvekili Adayı Emirali Türkmen, Hatice Göz, Ali Özkan ve Bülent Kaya katıldı.

İHD Merkezi Hapishaneler Komisyonu Eş Sözcüsü Nuray Çevirmen Manavgat S Tipi Cezaevi’nde tutuklu bulunan Neslihan Çetin’in sağlık durumunu aktardı.

Çetin’in 23 yıldır cezaevinde tutulduğunu 2022 yılı sonunda kendi isteği dışında Bayburt M Tipi Kapalı Cezaevi’nden Manavgat S Tipi Kapalı Cezaevi’ne sevk edildiğini belirten Çevirmen, Çetin’in yaşadıklarını şöyle aktardı:

Sağlık sorunlarından kaynaklı olarak kullandığı malzemeleri tekrardan gecikmeli ve doktor raporu çıkartarak aldırabilmiştir. Ancak rapor almasına rağmen fıtık ve eklem romatizmasından dolayı egzersiz yapması için gereken minderi alamamıştır. Yine doktor raporu ile fıtık ve boyun düzleşmesi için yatarken kullandığı ortopedik yastığı verilmiş ancak yatakta otururken ve destek amaçlı kullandığı diğer yastığı ‘gerek yoktur’ denilerek verilmemiştir. Yine yarım botları ‘içinde metal var’ denilerek verilmemiştir. Aylardır tek bir terliğe izin verilmiş ve bu terlik hem banyo da hem de oda içinde kullanıldığından sağlığını da olumsuz etkilemektedir.

‘Direğe kelepçelenerek kan alındı’

Uzun zamandır cezaevinde olan Çetin’in koşullardan kaynaklı olarak pek çok hastalığı bulunduğunu aktaran Çevirmen, “Yıllarca zehirli tiroid tedavisi görmüştür. Yıllar içinde bu tedavi ya kesintiye uğramış ya da “böyle bir hastalığın yok” denilmiştir” ifadelerini kullandı.

En son 30 Temmuz 2021’de Erzurum’da geçirdiği ameliyatla tiroid bezleri alınmış ve ömür boyu ilaç kullanmaya mahkum duruma gelmiştir. Bayburt’ta ilaç temininde kurumdan kaynaklı 1-2 gün aksama olsa da çok fazla yaşamamıştır. Manavgat’a geldiğinde 4 gün ilacını alamamıştır. 2 Aralık 2022’de hastane sevki yapılmış ancak 13 Şubat 2023 tarihinde götürülmüştür. Dahiliye doktoru tarafından tiroid testleri için kan alınması talep edilmiş ancak eli kelepçeli olarak kan alınması yönünde Jandarma tarafından baskı uygulanmıştır. Israrlar sonucunda tutanak tutularak doktor tarafından inisiyatif alınmış ve kelepçesi açılmıştır. Ancak bu kez de diğer eli demir direğe kelepçelenerek kan alınmıştır. Kan değerlerinde tiroid değerlerinin yükseldiği tespit edilmiş ve ilacının dozu arttırılmıştır.

‘Nefes almakta zorlanıyor’

Çevirmen, “Çetin’in gizli varis, tiroid nedeniyle oluşan kalp ritim bozukluğu, kalp çarpıntısı, göz alerjisi-egzaması, sinüzit, mide reflüsü gibi birçok rahatsızlıkları var. Ancak bu rahatsızlıklarının içinde en çok zorlayan fıtık ağrıları ve eklem romatizmasıdır. Tiroid nedeniyle çoğu zaman nefes alıp vermekte zorlanıyor ve kimi zaman da biri boğazını sıkıyor gibi zorluk çekiyor. Neslihan Çetin’in kronik rahatsızlıkları nedeniyle tetkikleri ve tedavileri geciktirilmemeli ve sağlık hakkı korunmalıdır. Ayrıca hastalıkları nedeniyle kullanmak zorunda olduğu eşyalarının ve diğer eşyalarının verilmesi sağlanmalıdır” dedi.

(Karınca)